Hadis Usûlü (el-Menhelü’l-Latîf fî Usûli’l-Hadîsi’ş-Şerîf)

el-Menhelü’l-Latîf fî Usûli’l-Hadîsi’ş-Şerîf

Müellifin ifadesine göre kitapta verilen bilgiler hadisle yeni tanışan kişilerin mutlak olarak ihtiyaç duyacağı, hadis ilmi hakkında ileri seviyede olanların ise müstağni kalamayacağı niteliktedir.

Eserde muhtasar olarak usûl, tarih, râviler ve ümmetin hadis ilmine gösterdiği özen ele alınmıştır. Altı bölümden oluşan çalışmada sünnetin tarifi, delil oluşu, hüküm koymada ikinci kaynak oluşu, hadis tedvin tarihi, hadis ilimlerine dair gerekli olan tanımlar, hadis ilminin ve hadisçilerin fazileti, sahabenin tanımı ve fazileti, tabakaları ve bazı kıssaları, hadis kitaplarının dereceleri, meşhur hadis imamları ve eserleri gibi konular incelenmiştir.

Dersi takip eden kişinin kitabın nihayetinde hadis usulü ve tarihi konusunda gerekli olan bilgileri ana hatlarıyla öğrenmiş olacağı ve daha detaylı eserleri okuma yolunun kendisine açılacağı söylenebilir. Keza Arapça bilgisinin ilerletilmesi konusunda da eserin katkı sağlayacağı aşikârdır.

Kitabın dört ay içerisinde bitirilmesi planlanmaktadır.s. 185-187.

-book fas”]

Seyyid Muhammed b. Alevî el-Mâlikî rahimehullâh (السيد محمد بن علوي المالكي رحمه الله)

1948’de Mekke’de doğmuştur. Ebeveyni tarafından Fas İdrisî şerfilerinin soyundan gelmektedir. İlk eğitimini muhaddis olan babasından almıştır. Hafızlık yaptıktan sonra İslamî ilimler sahasında eğitim gördü. Hasan b. Muhammed el-Meşşât, Muhammed Yâsîn el-Fâdânî, Abdullah b. Saîd el-Lahcî, Muhammed Nûr Seyf el-Mekkî ve Hasan b. Saîd el-Yemânî gibi hocalardan ders aldı. Ezherde aldığı lisans eğitimi sonrası yüksek lisans ve doktora eğitimini de orada aldı. Humus’ta kıraat eğitimi aldıktan sonra farklı İslam beldelerini dolaştı ve iki yüzden fazla hocadan hadis dinledi. Muhammed Şefî῾ Diyobendî, Zafer Ahmed Tehânevî, Muhammed Zekeriyyâ Kandehlevî, İbn Âşûr, Abdülfettâh Ebû Ğudde bunlar arasında yer alır. Mâlikî fıkhı hususunda da ihtisas sahibi olan merhums, Melik Abdülaziz Üniversitesi bünyesindeki Şeriat Fakültesinde (sonradan Ümmü’l-Kurâ Üni.) ders verdi. 1971’de babasının vefatından sonra onun ders halkasının başına geçmiştir. 2004’te vefat eden Seyyid Muhammed, Cennetü’l-Ma῾lâ’ya defnedilmiştir.

İtidal sahibi bir âlim olan el-Mâlikî; mevlid, kabir ziyareti, tevessül gibi konular hakkında eserler yazmıştır. Aynı zamanda bir şeyh de olan el-Mâlikî’ye bu sebeple Suud’taki Vehhâbî ulema tarafından eleştiriler yöneltilmiş hatta eserleri yasaklanacak raddeye gelinmiştir.

Bazı eserleri şunlardır:

Mefâhîm Yecib en Tüsahhah: Düzeltilmesi Gereken Kavramlar adıyla Hasan Ali Yaşar tarafından Türkçeye çevrilen eserde “Tevhid-Şirk”, “Peygamber ve Evliyanın Özellikleri”, “Ölülerin Dünya ile İrtibatı” başlıklı bölümler bulunmaktadır.

el-İ῾lâm bi-Fetâvâ Eimmeti’l-İslâm fî Mevlidi Hayri’l-Enâm: Mevlid kutlamanın tarihçesi, meşru oluşu, konu özelindeki itirazlar ve cevaplar gibi konuları hâvîdir.

Mebâhis fi’l-Hadîsi’ş-Şerîf ve ῾Ulûmih, Fazlü’l-Muvatta’ ve ῾İnâyetü’l-Ümmeti’l-İslâmiyye bih,  İmâmu Dâri’l-Hicra Mâlik b. Enes, el-Kavâ῾idü’l-Esâsiyye fî ῾İlmi Mustalahi’l-Hadîs; el-Kavâ῾idü’l-Esâsiyye fî ῾İlmi Usûli’l-Fıkh, Menhecü’s-Selef fî Fehmi’n-Nusûs beyne’n-Nazariyye ve’t-Tatbîk, el-Müsteşrikûn beyne’l-İnsâf ve’l-῾Asabiyye ise çalışmalarından birkaçıdır.[1]

[1] Buraya kadar verilen bilgiler için bk. Ahmet Özel, “Mâlikî, Muhammed b. Alevî”, DİA, İstanbul, 2016, C. Ek-2, s. 185-187.